الکسا چیست و چطور وب‌سایت‌های ایرانی برای تصاحب رتبه بهتر در آن، از روش‌های غیر اخلاقی استفاده می‌کنند
اگر مدتی را صرف وب‌گردی مخصوصا در وب فارسی کرده باشید، حتما نام الِکسا (Alexa) را شنیده‌اید. الکسا یک سرویس رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها براساس معیارهای مختلف است که در ایران بسیار با اهمیت شده و از این رو برخی از وب‌سایت‌ها نیز از هیچ روشی برای رسیدن به رتبه بهتر در آن چشم‌پوشی نمی‌کنند؛ حتی اگر قرار باشد در آن تقلب کنند هم دریغ نخواهند کرد.
الکسا چیست
الکسا یکی از سرویس‌های آمازون است؛ بله همان آمازونی که بزرگ‌ترین خرده فروشی دنیا نیز به حساب می‌آید. این سرویس از طریق وب سایت www.alexa.com در دسترس عموم است تا بتوانند اطلاعات کلی از میزان ترافیک و محبوبیت یک وب سایت را بدست آورند. هدف از این سرویس، رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها از نظر میزان ترافیک یا تعداد بازدیدکننده و صفحات بازدید‌شده است. این سرویس با در نظر گرفتن معیارهای محاسباتی و آماری، نهایتاً سایت‌های مختلف را رتبه‌بندی می‌کند. هرچه رتبه‌ی یک وب‌سایت نزدیک‌تر به عدد 1 باشد، اصولا باید محبوب‌تر و پربازدیدتر هم باشد؛ اما همیشه اینگونه نیست!
الکسا چقدر دقیق است؟
اطلاعات مربوط به ترافیک و میزان بازدیدکننده هر وب‌سایت تنها در اختیار صاحبان وب‌سایت و افرادی که آن‌ها صلاح می‌دانند، قرار می‌گیرد و از این رو دیگران دسترسی به این آمار و ارقام ندارند. پس الکسا چطور ترافیک وب‌سایت‌ها را محاسبه می‌کند؟ الکسا از طریق تولبارهایی که بر روی مرورگرهای وب نصب می‌شود، اطلاعات شمای کاربر را جمع‌آوری می‌کند و براساس آن‌ها ترافیک احتمالی وب‌سایت‌های مختلف را محاسبه می‌کند.
فرض کنید که شما تولبار الکسا را بر روی مرورگر خود نصب کرده‌اید؛ وقتی یک وب سایت را باز می‌کنید، اطلاعات بازدید شما از آن وب‌سایت خاص جمع‌آوری شده و برای الکسا ارسال می‌شود. پس الکسا به آمار دقیق وب‌سایت‌ها دسترسی ندارد و نمی‌تواند اطلاعات صد در صد قابل اعتمادی ارائه کند. اما این سرویس از آنجایی که کاربران بسیاری تولبار آن را نصب کرده‌اند، دقیق‌ترین روش نزدیک به واقعیت را برای رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها در اختیار دارد و از این رو افراد فعال در حوزه آنلاین پیش از اظهار‌نظر در باره یک وب‌سایت، مخصوصاً اگر قرار باشد در آن وب‌سایت هزینه تبلیغاتی کنند، به الکسا رجوع می‌کنند.
الکسا ادعا می‌کند که در حال حاضر بیش از ۲۵ هزار تولبار یا افزونه برای مرورگرهای مختلف وجود دارد که الکسا را در دل خود جای داده‌اند. یعنی شاید شما خودتان هم متوجه نباشید که یکی از افزونه‌هایی که نصب کرده‌اید، کد مربوط به اکسا را نیز در خود جای داده است. البته همه این افزونه‌ها پیش از فعال‌شدن الکسا، از شما یک بار سؤال می‌پرسند و تأییدیه‌ی لازم را دریافت می‌کنند.
پیش‌تر در وب سایت الکسا خوانده بودم که براساس تخمینی که الکسا می‌زند، از هر ۱۰۰۰ نفر بازدیدکننده وب، یک نفر تولبار اکسا را بر روی کامپیوتر خود نصب کرده است و از این رو هر نفری که تولبار این شرکت را نصب کرده باشد و از یک وب‌سایت بازدید کند، الکسا آن را مشابه بازدید ۱۰۰۰ نفر در نظر می‌گیرد. در حال حاضر این عبارت در وب سایت الکسا درج نشده و شاید کمی کمتر یا بیشتر شده باشد. پس به خوبی می‌توان متوجه شد که دیتای الکسا چندان هم دقیق نیست؛ اما بین سرویس‌های مشابه، هنوز دقیق‌ترین به حساب می‌یاد. البته نه برای شمایی که قصد دارید رشد وب‌سایت خود را تحت نظر بگیرید؛ برای صاحبان وب‌سایت‌ها، سرویس‌های بسیار دیگر وجود دارند که محبوب‌ترین آن‌ها Google Analytics است.
در حال حاضر نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای دیگر نیز از الکسا برای کسب اطلاعات اولیه در باره وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. اما بسیاری از شرکت‌های ایرانی، حتی آن‌هایی که نام و نشانی برای خود دارند، تنها به رتبه الکسای وب‌سایت مورد نظر خود، اکتفا می‌کنند و سپس درباره‌ی تبلیغ نمودن در آن وب‌سایت، تصمیم‌گیری می‌کنند. همین موضوع باعث شده است تا الکسا و کسب رتبه بهتر در آن، برای صاحبان وب‌سایت اهمیت ویژه‌ای پیدا کند. راه منطقی کسب رتبه بهتر در الکسا، جذب مخاطب و افزایش ترافیک از طریق تولید محتوای غنی و کاربردی است؛ اما از آنجایی که در ایران زندگی می‌کنیم، بسیاری از مردم همواره بدنبال میان‌بر هستند؛ راهی که زودتر رتبه الکسای بهتری داشته باشند. همین‌جا است که ده‌ها سرویس و روش غیرمنطقی و البته غیراخلاقی شکل می‌گیرد که از طریق آن‌ها وب‌سایت‌ها تلاش می‌کنند تا رتبه الکسای خود را به شکل غیر واقعی بهبود بخشند.
وب‌سایت‌های زردنما چطور الکسا را فریب می‌دهند و ترافیک غیرواقعی ایجاد می‌کنند؟
روش اول قراردادن تولبار وب‌سایت و تشویق کاربران به نصب و استفاده از آن است. عموماً تولبار، بخشی از مطالب و سرویس‌های وب‌سایت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ اما هدف اصلی وب‌سایت‌ها از ارائه آن، قرار دادن سرویس الکسا بر روی مرورگر کاربران است. به این ترتیب حساب و کتاب الکسا بهم می‌خورد؛ چرا که الکسا پیش‌بینی کرده است که مثلاً از هر ۱۰۰۰ نفر بازدیدکننده از هر وب‌سایت، یک نفر تولبار الکسا را نصب کرده است؛ حال اتفاقی که رخ می‌دهد را خودتان میتوانید تحلیل کنید.
روش دوم که شاید بدترین روش باشد، استفاده از پاپآپ است. پاپآپ در واقع به پنجره‌ای گفته می‌شود که بصورت مستقل بر روی وب‌سایتی که باز کرده‌اید، باز می‌شود. پیش‌تر از پاپ‌آپ‌ها برای اپلیکیشن‌های تحت‌وب استفاده می‌شد؛ اما پس از معرفی فناوری‌هایی همچون جاوا اسکریپت و ای‌جکس، کمتر در اپلیکیشن‌ها از این سرویس استفاده شد و در عوض وب‌سایت‌ها عموماً برای استفاده‌های تبلیغاتی از آن‌ها بهره بردند. استفاده غیر‌صحیح از پاپ‌ها، تا جایی ادامه یافت که تمام مرورگرهای وب سرویسی را تحت عنوان پاپآپ بلاکر به مرورگر خود اضافه کردند تا مانع از باز شدن پاپ‌آپ‌ها شوند. اما راه‌هایی هم وجود دارند که برخی از توسعه‌دهندگان آن‌ها را یافته‌اند تا صفحه‌ی پاپ‌آپی باز کنند و مرورگر نتواند مانع آن‌ها شود.
حال، وب‌سایت‌ها چطور از طریق پاپ‌آپ‌ها رتبه الکسا خود را بهبود می‌بخشند و ترافیک خود را افزایش می‌دهند؟ اگر دقت کرده باشید وقتی وارد برخی از وب‌سایت‌های ایرانی (عموماً وب‌سایت‌های زرد) می‌شوید، بصورت خودکار یک یا چند صفحه دیگر بصورت پاپآپ باز می‌شوند. آن صفحه‌های دیگر به سفارش صاحبان وب‌سایت‌ها و عموماً با پرداخت هزینه باز می‌شوند به این ترتیب با هر بار بازکردن صفحات وب‌سایت میزبان، یکی از صفحات وب‌سایت تبلیغ‌کننده نیز باز می‌شود. این در حالی است که شما به عنوان بازدیدکننده تمایلی به بازکردن وب‌سایت دوم در پاپآپ نداشته‌اید و شاید بلافاصه آن صفحه را ببنیدید؛ اما به این ترتیب یک بازدید هم برای سایت پاپآپ شده محاسبه می‌شود.
این روش از افزایش تقلبی ترافیک، در حال حاضر در ایران به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. حتی پلتفرم‌های پیچیده‌ای نیز راه‌اندازی شده است که این سرویس پاپآپ را ارائه می‌کنند تا بصورت تقلبی ترافیک وب‌سایت‌های مخاطب خود را افزایش دهند.
جالب است بدانید که برخی سایز پنجره پاپ‌آپ‌ها را آنقدر کوچک در نظر می‌گیرند که بسیاری از کاربران اصلاً متوجه باز‌شدن آن‌ها نمی‌شوند. همچنین اسکریپت‌هایی پیچیده‌ای نوشته شده‌اند تا مثلاً چندین وب‌سایت بصورت پشت سر هم بر روی یک پاپآپ و با فاصله زمانی کوتاه نسبت به یکدیگر باز می‌کنند تا با هر بار بازدید شما ترافیک چندین وب سایت دیگر نیز زیاد شود؛ وب‌سایت‌هایی که شما میلی به بازدید از آن‌ها نداشته‌اید.
سرویس‌هایی از این بدتر نیز راه‌اندازی شده‌اند که به کسب درآمد اینترنتی معروف شده‌اند. در این روش برخی استخدام می‌شوند تا تحت پلتفرم خاصی، وب‌سایت‌های مورد نظر مشتری را در روز چند بار باز کنند و بابت بازکردن هر سایت، مبلغی را دریافت کنند که البته جای بسی تأسف دارد!
چطور متوجه شویم که یک وب سایت از روش‌های غیراخلاقی در حال افزایش بازدیدکننده خود است؟
الکسا علاوه بر ارائه اطلاعات آماری تقریبی در باره میزان صفحات بازدید شده، تعداد بازدیدکنندگان، میانگین زمان بازدید و مواردی از این دست، اطلاعات جالب توجه دیگری نیز ارائه می‌کند که از طریق آن‌ها می‌توان متوجه شد که بیشتر ترافیک یک وب‌سایت از کدام منابع آمده است.
اگر به بخش Upstream Sites در قسمت پایین صفحه مربوط به آمار هر وب‌سایت در الکسا نگاه کنید، لیست وب‌سایت‌هایی که کاربران پیش از بازدید از وب‌سایت مورد‌نظر شما از آن بازدید کرده‌اند، نمایش داده می‌شود. مثلاً کاربران زومیت پیش از بازدید از زومیت از وب‌سایت‌هایی همچون گوگل، دیجی‌کالا، ورزش ۳، یاهو، موبایل دات‌آی‌آر و غیره بازدید کرده‌اند. حال کاربر می‌تواند از طریق لینک‌های مختلف از این وب‌سایت‌های ذکر شده به زومیت مراجعه کرده باشد یا اینکه پس از بازدید از آن وب‌سایت‌ها، به میل خود به زومیت مراجعه کرده باشد. اما از همین طریق می‌توان متوجه شد که یک وب‌سایت از طریق سرویس‌های پاپآپ یا موارد اینچنینی به وب‌سایتی که در حال مشاهده آمار آن در الکسا هستید، ارجاع شده است.
اگر نام یکی از وب‌سایت‌هایی که در تصویر بالا هایلایت شده‌اند در لیست Upstreamهای وب سایت مدنظر شما دیده شد، شک نکنید که بخشی از ترافیک وب سایت مورد نظر شما از طریق پاپآپ جذب می‌شود. پس اگر مدیر یک شرکت هستید و قصد تبلیغات در وب‌سایت خاصی را دارید، تنها به رتبه الکسا دقت نکنید و معیارهای دیگر را نیز مدنظر قرار دهید. اگر کاربر عادی هستید نیز مراقب باشید که فریب ترافیک تقلبی وب‌سایت‌های اینچنین را نخورید. البته عموماً وب‌سایت‌های زرد از این روش برای بهبود ترافیک خود استفاده می‌کنند که بعید است کاربران زومیت، مخاطب آن‌ها باشند.
